Theo một số số liệu thống kế, lượng nước thải từ hàng nghìn cơ sở sản xuất bún đang vượt quá tiêu chuẩn cho phép, gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe con người. Xử lý nước thải sản xuất bún là một trong những vấn đề được quan tâm để duy trì và phát triển nghề sản xuất bún truyền thống mà không làm ảnh hưởng xấu đến môi trường. Vậy quy trình xử lý nước thải sản xuất bún được diễn ra như thế nào và ứng dụng thực tế ra sao? Cùng Môi Trường Song Phụng tìm hiểu ngay dưới đây!
Thành phần và đặc điểm nước thải sản xuất bún
Nguồn gốc phát sinh nước thải sản xuất bún
Nguồn gốc phát sinh nước thải sản xuất bún chủ yếu là từ các công đoạn sử dụng nước trực tiếp trong quá trình chế biến gạo thành bún, bao gồm ngâm, xay, lọc, luộc/hấp, làm nguội và rửa bún, cũng như từ hoạt động vệ sinh nhà xưởng và thiết bị. Ngoài ra, còn do một phần nước thải của công nhân trong quá trình sản xuất và chế biến thức ăn, sinh hoạt.

Mức độ ô nhiễm và ảnh hưởng môi trường.
Nước thải từ quá trình sản xuất bún, nếu không được xử lý đúng cách, có thể gây ra mức độ ô nhiễm đáng kể và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường đất, nước, không khí và gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người sống ở xung quanh khu vực.

Nhiều cơ sở sản xuất bún với số lượng lớn gây ô nhiễm nghiêm trọng với tình trạng bùn lầy hôi thối, chua. Nước thải được dẫn thẳng ra ngoài ao, hồ, ruộng hoặc các mương thoát nước trong khu vực nông nghiệp, khiến mương thoát nước tạo thành váng màu trắng bốc mùi nồng nặc.
Sơ đồ quy trình xử lý nước thải sản xuất bún
Quy trình xử lý nước thải sản xuất bún trải qua nhiều công đoạn: Xử lý tại hầm ủ biogas sau đó đi qua bể điều hòa, bể thiếu khí, bể hiếu khí và xử lý nước thải tinh bột gạo tại bể lắng trước khi tái sử dụng nước. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn về từng giai đoạn ngay dưới đây:

Xử lý nước thải sản xuất bún tại hầm ủ biogas
Nước thải từ quá trình sản xuất bún được dẫn vào hầm ủ biogas. Nguồn nước thải này chứa rất nhiều chất hữu cơ nên các vi sinh vậy kỵ khí sẽ phân hủy chúng. Quá trình này tạo ra khí biogas (chủ yếu là metan), có thể được thu hồi và sử dụng làm nhiên liệu, mang lại lợi ích kinh tế và giảm phát thải khí nhà kính. Nước thải sau hầm ủ biogas đã giảm đáng kể hàm lượng chất hữu cơ.
Xử lý nước thải sản xuất bún tại bể điều hòa
Nước thải khi đã đầy ở bể Biogas sẽ tự chảy vào bể điều hòa thông qua đường ống. Bể điều hòa có chức năng điều hòa nồng độ và lưu lượng nước thải, tạo điều kiện thuận lợi cho các quá trình xử lý sinh học tiếp theo.

Xử lý nước thải tại bể xử lý sinh học thiếu khí
Nước thải từ bể điều hòa được chuyển sang bể xử lý sinh học thiếu khí để loại bỏ nito, BOD, COD. Đặc biệt, tại bể Anoxic có hệ thống khuấy trộn giúp cho các vi sinh vật tùy nghi phát triển.
Xử lý nước thải bún ở bể xử lý sinh học hiếu khí
Nước thải từ bể thiếu khí (hoặc bể điều hòa nếu không có bể thiếu khí) được dẫn vào bể xử lý sinh học hiếu khí. Trong môi trường có oxy hòa tan (thường được cung cấp bởi hệ thống sục khí), các vi sinh vật hiếu khí sẽ phân hủy các chất hữu cơ còn lại trong nước thải thành CO₂, H₂O và sinh khối mới (bùn hoạt tính). Đây là giai đoạn quan trọng để loại bỏ BOD và COD.

Xử lý nước thải tinh bột gạo tại bể lắng
Tất cả lượng cặn bẩn lơ lửng sẽ tiếp tục được xử lý nhờ sự chênh lệch giữa tỷ trọng giữa chất thải và bùn. Một lượng bùn sau khi được lắng tại bể lắng sẽ được bơm lại bể sinh học hiếu khí để duy trì nồng độ bùn trong quá trình xử lý nước thải. Phần bùn dư còn lại được chuyển vào bể chứa bùn.
Khử trùng và tái sử dụng nước
Đây là bước cuối cùng trong quy trình xử lý nước thải sản xuất bún. Mục đích của giai đoạn này là tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh còn sót lại trong nước thải, đảm bảo nước thải đạt tiêu chuẩn vệ sinh trước khi thải ra môi trường hoặc tái sử dụng.
Nước thải sau khi khử trùng đạt các tiêu chuẩn xả thải quy định. Tùy thuộc vào chất lượng nước và mục đích sử dụng, nước thải này có thể được tái sử dụng cho các hoạt động như tưới tiêu, vệ sinh công nghiệp (không tiếp xúc trực tiếp), hoặc các mục đích khác theo quy định.

Quy trình xử lý nước thải sản xuất bún không chỉ là một yêu cầu pháp lý mà còn là trách nhiệm thiết yếu của mỗi cơ sở sản xuất đối với môi trường và cộng đồng. Từ việc ứng dụng các giải pháp kỵ khí như hầm ủ biogas để thu hồi năng lượng và giảm tải ô nhiễm ban đầu, đến các công đoạn xử lý sinh học thiếu khí và hiếu khí chuyên sâu, kết hợp với lắng lọc và khử trùng cuối cùng, một quy trình bài bản sẽ đảm bảo nước thải đạt tiêu chuẩn xả thải, góp phần bảo vệ nguồn nước quý giá và hệ sinh thái.
Ứng dụng thực tế của các quy trình này ngày càng được chú trọng tại nhiều cơ sở sản xuất bún trên cả nước, đặc biệt là những đơn vị nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng của phát triển bền vững. Việc đầu tư vào hệ thống xử lý nước thải hiệu quả không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn mang lại những lợi ích thiết thực như tiết kiệm chi phí năng lượng (thông qua biogas), tạo môi trường làm việc an toàn và lành mạnh hơn, và xây dựng uy tín với khách hàng và cộng đồng.
Bài viết này đã cung cấp một cái nhìn toàn diện về các giai đoạn và công nghệ xử lý nước thải sản xuất bún. Môi Trường Song Phụng chuyên cung cấp dịch vụ lắp đặt hệ thống xử lý nước thải chuyên nghiệp. Nếu cần tư vấn, hãy liên hệ ngay qua hotline 0913 90 72 74 để được hỗ trợ chi tiết!