Nước thải từ nhà hàng nếu không được xử lý đúng cách sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nước và sức khỏe con người. Do đó, việc áp dụng đúng quy trình xử lý nước thải nhà hàng không chỉ giúp các đơn vị kinh doanh F&B tuân thủ quy định về môi trường mà còn đảm bảo nước thải đạt tiêu chuẩn đầu ra. Để tìm hiểu rõ hơn về quy trình này, hãy cùng Môi Trường Song Phụng khám phá chi tiết hơn qua nội dung sau.
Đặc điểm nước thải nhà hàng
Nước thải tại nhà hàng có nhiều nguồn phát sinh khác nhau, chủ yếu từ các hoạt động chế biến thực phẩm, rửa dụng cụ bếp, vệ sinh khu vực làm việc và sinh hoạt của nhân viên, khách hàng. Dưới đây là các nguồn chính tạo ra nước thải:
Nguồn gốc phát sinh
Nước thải từ khu vực bếp:
- Rửa thực phẩm: Quá trình sơ chế rau củ, thịt, hải sản tạo ra nước thải chứa cặn bẩn, đất cát, vi khuẩn và dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật.
- Chế biến món ăn: Dầu mỡ, gia vị, vụn thức ăn có thể hòa lẫn vào nước thải khi chế biến món ăn.
- Rửa bát đĩa, dụng cụ nấu ăn: Chất béo, dầu mỡ và cặn bã thực phẩm bám trên chén bát, xoong nồi, dao thớt sau mỗi bữa ăn, khi rửa sẽ sinh ra nước thải chứa dầu mỡ và hợp chất hữu cơ.

Nước thải từ khu vực phục vụ và vệ sinh
- Vệ sinh bàn ghế, sàn nhà: Khi lau dọn khu vực ăn uống, nhà hàng sử dụng nước có lẫn dầu mỡ, bụi bẩn và hóa chất tẩy rửa.
- Nhà vệ sinh: Nước thải từ bồn rửa tay, bồn cầu chứa xà phòng, vi khuẩn và các chất hữu cơ từ quá trình sử dụng của khách hàng và nhân viên.
Nước thải từ khu vực rửa và bảo trì thiết bị
- Vệ sinh bếp nấu, máy móc, thiết bị nhà bếp: Quá trình lau chùi lò nướng, bếp gas, máy chế biến thực phẩm cũng tạo ra nước thải chứa dầu mỡ, chất tẩy rửa.
- Vệ sinh hệ thống thông gió, hút khói: Một số nhà hàng thường xuyên vệ sinh đường ống khói, quạt hút, hệ thống lọc dầu mỡ, sinh ra nước thải chứa cặn dầu, bụi bẩn.

Thành phần ô nhiễm chính trong nước thải nhà hàng
Thành phần ô nhiễm của nước thải nhà hàng khá đa dạng, chủ yếu là các chất sau:
- Dầu mỡ động vật: Quá trình chế biến thực phẩm khiến nước thải chứa lượng dầu mỡ cao.
- Chất hữu cơ: Bao gồm protein, carbohydrate,…
- Chất rắn lơ lửng (TSS): Như cặn thực phẩm, đất, cát và các tạp chất khác.
- Chất tẩy rửa, các chất hoạt động bề mặt: Chất tẩy rửa chủ yếu từ hoạt động vệ sinh dụng cụ nhà hàng.
- Vi sinh vật gây bệnh: Nước thải từ hoạt động vệ sinh, chế biến thực phẩm có thể chứa nhiều vi khuẩn, virus và nhiều mầm bệnh khác.

>>> Đọc thêm: Cách thiết kế hồ sinh học trong xử lý nước thải
Sơ đồ quy trình xử lý nước thải nhà hàng
Quy trình xử lý nước thải nhà hàng trải qua nhiều giai đoạn để loại bỏ các chất ô nhiễm, bao gồm các bước như sau:
Loại bỏ chất rắn ra khỏi nước
Quá trình loại bỏ các chất rắn lớn và tạp chất khỏi nước thải thường được thực hiện thông qua các phương pháp cơ học, chẳng hạn như sử dụng máy song chắn rác hoặc các bộ lọc thô chuyên dụng.

Giai đoạn này đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý sơ bộ nước thải, nhằm tách bỏ hiệu quả các mảnh vụn thực phẩm, rác thải sinh hoạt, cũng như những tạp chất có kích thước lớn khác. Nhờ vậy, hệ thống xử lý nước thải phía sau sẽ hoạt động trơn tru hơn, tránh được tình trạng tắc nghẽn hoặc hư hỏng do các chất rắn tích tụ.
Bể tách dầu mỡ xử lý nước thải nhà hàng
Sau khi loại bỏ chất rắn, nước thải sẽ được đưa vào bể tách dầu mỡ. Trong bể, dầu mỡ từ quá trình chế biến thực phẩm sẽ nổi lên trên bề mặt và được tách ra ngoài. Giai đoạn này rất quan trọng bởi nếu dầu mỡ không được xử lý tốt sẽ làm tắc nghẽn hệ thống thoát nước.

Bể thu gom xử lý nước thải nhà hàng
Bể thu gom đóng vai trò là nơi tập trung toàn bộ nước thải sau khi đã trải qua quá trình tách bỏ dầu mỡ và các chất rắn thô từ các bước xử lý sơ bộ. Tại đây, nước thải được lưu giữ tạm thời trong điều kiện kiểm soát, tạo điều kiện thuận lợi để chuẩn bị cho các giai đoạn xử lý sâu hơn phía sau. Bể thu gom không chỉ giúp điều hòa lưu lượng và nồng độ chất ô nhiễm trong nước thải, mà còn đảm bảo quy trình xử lý tiếp theo diễn ra hiệu quả và liên tục, đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường.

Bể điều hòa xử lý nước thải nhà hàng
Tại đây, nước thải được kiểm soát và điều tiết kỹ lưỡng nhằm đảm bảo các thông số quan trọng như độ pH, nhiệt độ và lưu lượng luôn ở mức ổn định. Nhờ vậy, quá trình xử lý phía sau diễn ra liên tục và hiệu quả, tránh được những biến động đột ngột có thể gây gián đoạn hoặc làm giảm hiệu suất của hệ thống. Bể điều hòa không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình xử lý mà còn góp phần nâng cao khả năng thích ứng của hệ thống với các điều kiện nước thải khác nhau.
Bể xử lý sinh học thiếu khí xử lý nước thải nhà hàng
Nước thải sau khi được điều tiết từ bể điều hòa sẽ được chuyển sang bể xử lý sinh học thiếu khí, nơi diễn ra quá trình xử lý bằng các vi sinh vật chuyên biệt. Trong môi trường thiếu oxy, các vi sinh vật này hoạt động để phân hủy các chất hữu cơ phức tạp có trong nước thải, đặc biệt là những hợp chất khó phân hủy sinh học thường xuất hiện trong nước thải từ nhà hàng, như dầu mỡ hay các chất hữu cơ dư thừa.

Quá trình này không chỉ giúp giảm đáng kể nồng độ chất ô nhiễm mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các giai đoạn xử lý tiếp theo, góp phần nâng cao hiệu quả làm sạch tổng thể của hệ thống xử lý nước thải.
Bể xử lý sinh học hiếu khí xử lý nước thải nhà hàng
Ở giai đoạn này, nước thải chứa hàm lượng chất hữu cơ cao sẽ được xử lý bằng vi sinh vật hiếu khí – những vi sinh vật cần oxy để phân hủy các hợp chất hữu cơ.
Cơ chế hoạt động của bể sinh học hiếu khí:
- Cung cấp oxy liên tục: Hệ thống sục khí được lắp đặt để cung cấp oxy nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật phát triển và phân hủy chất hữu cơ.
- Phân hủy chất hữu cơ: Vi sinh vật hiếu khí sử dụng các chất hữu cơ trong nước thải làm nguồn dinh dưỡng, chuyển hóa chúng thành CO₂, H₂O và sinh khối mới.
- Giảm chỉ số ô nhiễm: Nhờ quá trình phân hủy sinh học, chỉ số ô nhiễm như BOD (nhu cầu oxy sinh hóa) và COD (nhu cầu oxy hóa học) giảm đáng kể, giúp nước thải trở nên sạch hơn.
>>> Đọc thêm: Cách vệ sinh màng lọc RO giúp tiết kiệm chi phí bảo trì
Bể lắng xử lý nước thải nhà hàng
Bể lắng tận dụng sự khác biệt về tỷ trọng giữa các hạt chất rắn và nước. Các hạt chất rắn lơ lửng (như cát, bùn, chất hữu cơ) thường nặng hơn nước, nên khi nước được giữ yên hoặc chảy chậm trong bể, các hạt này sẽ lắng xuống đáy do tác động của trọng lực. Quá trình này được gọi là lắng trọng lực.

Bể khử trùng xử lý nước thải nhà hàng
Bể khử trùng được thiết kế để tiêu diệt hoặc vô hiệu hóa các vi sinh vật gây hại còn sót lại sau các bước xử lý trước đó (như lắng, lọc). Điều này đặc biệt quan trọng trong:
- Xử lý nước thải: Ngăn ngừa ô nhiễm nguồn nước tự nhiên khi xả thải.
- Xử lý nước cấp: Đảm bảo nước đạt tiêu chuẩn an toàn để uống hoặc sử dụng sinh hoạt.
Các phương pháp khử trùng phổ biến:
- Khử trùng bằng clo (Chlorination)
- Khử trùng bằng ozon (Ozonation)
- Khử trùng bằng tia UV (Ultraviolet Disinfection)
Bảng so sánh chi tiết hiệu quả giữa các phương pháp khử trùng:
Phương pháp | Hiệu quả | Chi phí | Tác dụng dư | Phụ phẩm |
Clo | Cao | Thấp | Có | Có (THMs, HAAs) |
Ozon | Rất cao | Cao | Không | Không |
Tia UV | Cao (nếu nước trong) | Trung bình-Cao | Không | Không |

>>> Tìm đọc: Tại sao cần xử lý độ màu của nước thải trước khi xả thải?
Bồn lọc áp lực
Nước thải cuối sẽ được xử lý qua bồn lọc áp lực, giúp loại bỏ các tạp chất nhỏ, cặn bẩn còn sót. Nước ở giai đoạn này đã có độ trong suốt cao và sẵn sàng để xả ra ngoài hoặc tái sử dụng.

Các bể trong hệ thống xử lý nước thải nhà hàng, khách sạn
Hệ thống xử lý nước thải nhà hàng và khách sạn bao gồm nhiều thiết bị, công đoạn nhằm đảm bảo nước thải được xử lý hiệu quả trước khi xả ra môi trường. Các thiết bị chính được dùng cho hệ thống này bao gồm:
- Song chắn rác: Có nhiệm vụ loại bỏ các tạp chất thô như nylon, rác,… bảo vệ máy bơm và các thiết bị xử lý hoạt động ổn định.
- Bể tách dầu mỡ: Nước thải từ khu vực nhà ăn chứa hàm lượng dầu mỡ cao sẽ được tách dầu ở bể riêng.
- Bể điều hòa: Bể này có nhiệm vụ ổn định lưu lượng, nồng độ các chất ô nhiễm trong nước thải.
- Bể Anoxic (thiếu khí): Bể này dùng để loại bỏ các hợp chất nitơ, photpho trong nước thải.
- Bể sinh học hiếu khí: Bể này sử dụng vi sinh vật hiếu khí để phân hủy các chất hữu cơ còn lại trong nước thải.
- Bể lắng: Sau khi nước được xử lý sinh học, nước thải được đưa vào bể lắng để tách các bông cặn sinh học ra khỏi nước.
- Bể khử trùng: Nước thải sau khi lắng được đưa vào bể khử trùng chứa chất NaOCl để diệt vi khuẩn, vi sinh vật gây bệnh.
- Bồn lọc áp lực: Đây là bước cuối cùng trong quy trình xử lý bồn lọc nhằm loại các tạp chất nhỏ.

Ưu điểm hệ thống xử lý nước thải nhà hàng
Hệ thống xử lý nước thải nhà hàng có vai trò quan trọng trong việc xử lý nước thải tại đây. Ưu điểm của hệ thống này bao gồm:
- Hệ thống giúp xử lý nước thải để đạt chỉ tiêu QCVN 14:2008/BTNMT về nước thải sinh hoạt trước khi xả ra môi trường.
- Hệ thống góp phần giảm ô nhiễm nguồn nước ngầm và nước mặt, bảo vệ môi trường sống xung quanh.
- Bể tách được dầu, loại bỏ dầu ngay từ giai đoạn đầu để tránh tắc nghẽn đường ống thoát nước.
- Các hệ thống tiên tiến còn có khả năng lọc sạch nước thải, tái sử dụng nước cho các mục đích tưới cây, rửa sàn.

Hệ thống xử lý nước thải nhà hàng là một phần không thể thiếu để giúp bảo vệ môi trường, góp phần bảo vệ sự bền vững của doanh nghiệp. Hy vọng với những kiến thức ở trên, bạn đã hiểu rõ hơn về hệ thống này từ Môi Trường Song Phụng nhé!
>>> Dịch vụ dành cho bạn: Dịch vụ thay cát lọc hồ bơi giúp đảm bảo hiệu suất lọc tối ưu