Vi khuẩn Vibrio Parahaemolyticus gây bệnh nguy hiểm trên tôm

Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm thâm canh, sự bùng phát của các bệnh do vi khuẩn Vibrio gây ra ngày càng phổ biến và nghiêm trọng. Một trong số đó là vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus, tác nhân chính gây ra hội chứng hoại tử gan tụy cấp (EMS/AHPND), khiến tôm chết hàng loạt chỉ trong vài ngày sau khi thả giống. Để biết tác hại cụ thể và biện pháp khắc phục hiệu quả hãy cùng theo dõi nội dung sau của Thiết bị ngành nước Song Phụng.

Vibrio parahaemolyticus là loại vi khuẩn gì?

Vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus là một loại vi khuẩn Gram âm, hình cong dạng dấu phẩy, thuộc họ Vibrionaceae, phát triển tốt trong môi trường nước mặn và nước lợ. Trong điều kiện thuận lợi như nhiệt độ cao, môi trường giàu chất hữu cơ và thiếu oxy, vi khuẩn này có thể sinh sôi nhanh chóng và gây bệnh cho tôm nuôi.

Vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus trên tôm và sẽ tấn công theo hai giai đoạn chính:

• Giai đoạn đầu: Vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus nhiễm phage (virus ký sinh trên vi khuẩn) và tiết ra độc tố, làm tôm yếu đi, mất sức đề kháng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển mạnh hơn trong cơ thể tôm.
• Giai đoạn sau: Vi khuẩn tiếp tục tấn công lần hai, tiết ra độc tố gây rối loạn chức năng gan tụy và hoại tử mô gan tụy của tôm, dẫn đến tôm chết hàng loạt trong thời gian ngắn

Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết tôm nhiễm vi khuẩn Vibrio Parahaemolyticus

Để kiểm soát hiệu quả bệnh hoại tử gan tụy cấp (EMS/AHPND) do Vibrio parahaemolyticus, người nuôi cần hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh và nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường trên tôm.

Nguyên nhân gây bệnh ở tôm

Có nhiều yếu tố tạo điều kiện cho vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus phát triển và tấn công:

• Nguồn giống nhiễm mầm bệnh: Nếu tôm giống không được kiểm dịch kỹ, mang mầm bệnh từ trại giống sẽ dễ bùng phát ngay sau thả.
• Ao nuôi ô nhiễm, không cải tạo kỹ: Lớp bùn đáy ao tích tụ nhiều chất hữu cơ, phân tôm, thức ăn dư thừa là nơi lý tưởng cho vi khuẩn Vibrio phát triển.
• Môi trường nước bất ổn: Sự dao động mạnh của nhiệt độ, pH, độ mặn… làm tôm suy giảm miễn dịch, dễ bị tấn công.
  Mật độ nuôi cao: Làm tăng mức độ cạnh tranh, thiếu oxy, gia tăng chất thải và stress cho tôm.
• Chất lượng thức ăn và quản lý kém: Thức ăn dư thừa không được xử lý sẽ phân hủy, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh nhân lên nhanh chóng.

>>> Tham khảo thêm: Bacillus Licheniformis là gì? Vài trò quan trọng trong xử lý nước thải

Dấu hiệu nhận biết

Việc phát hiện sớm tôm nhiễm vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus là rất quan trọng để xử lý kịp thời, tuy nhiên ở giai đoạn đầu, dấu hiệu thường không rõ ràng. Dưới đây là những biểu hiện cụ thể cần đặc biệt lưu ý:

• Tôm bỏ ăn đột ngột: Sau vài tuần thả giống, tôm đang ăn khỏe bỗng dưng ngừng bắt mồi. Cho ăn không thấy tôm nổi đầu hoặc tụ tập như thường lệ.
• Hành vi bất thường: Tôm bơi yếu, phản xạ chậm, thường tụ lại gần bờ, ven ao hoặc nổi đầu vào ban ngày – dấu hiệu của thiếu oxy hoặc rối loạn chức năng gan tụy.
• Tôm chết rải rác, sau đó lan nhanh: Tỉ lệ chết có thể tăng mạnh chỉ trong 2–3 ngày, gây thiệt hại nghiêm trọng nếu không can thiệp kịp thời.
• Gan tụy bất thường: Khi mổ tôm kiểm tra nội tạng, thấy tuyến gan tụy bị teo nhỏ, mất màu sắc đặc trưng, chuyển sang trắng đục hoặc nhạt màu, không rõ cấu trúc thùy.
• Ruột rỗng và phân bất thường: Nhiều tôm không có thức ăn trong ruột, ruột rỗng hoặc phân nhão, không thành khuôn, thậm chí có màu lạ.
• Vỏ mềm, dễ tổn thương: Vỏ tôm yếu, có thể sờn, bong tróc nhẹ, bề mặt mờ đục; tôm dễ bị trầy xước hoặc dị dạng nhẹ ở phần giáp đầu ngực.

Cách điều trị và phòng ngừa khi tôm nhiễm vi khuẩn Vibrio Parahaemolyticus

Khi tôm có dấu hiệu nhiễm vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus, việc xử lý kịp thời và đúng kỹ thuật là yếu tố then chốt để hạn chế thiệt hại. Bên cạnh đó, phòng bệnh chủ động bằng quản lý môi trường và bổ sung vi sinh vật có lợi là giải pháp bền vững cho người nuôi tôm.

Cách để điều trị EMS

• Tách và loại bỏ tôm bệnh càng sớm càng tốt để tránh lây lan trong ao.
• Giảm khẩu phần ăn từ 30–50% để giảm áp lực tiêu hóa, đồng thời kiểm soát chất thải hữu cơ trong nước.
• Tăng cường oxy hóa nước, duy trì DO ≥ 4 mg/L và ổn định các chỉ tiêu môi trường như pH (7.5–8.5), nhiệt độ (28–32°C), độ mặn thích hợp.
• Bổ sung chế phẩm sinh học có chứa các chủng vi khuẩn có lợi như Bacillus subtilis, Lactobacillus spp., Nitrosomonas – giúp cạnh tranh sinh học, ức chế sự phát triển của Vibrio.
• Trong trường hợp cần thiết, có thể sử dụng kháng sinh theo hướng dẫn của bác sĩ thú y thủy sản, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc để tránh hiện tượng kháng kháng sinh.

>>> Đọc thêm: Biện pháp phòng và chữa bệnh do vi khuẩn vibrio trên tôm

Biện pháp phòng ngừa tôm nhiễm vi khuẩn Vibrio Parahaemolyticus

• Chọn tôm giống (hậu ấu trùng) từ các trại sản xuất uy tín, có chứng nhận sạch mầm bệnh (SPF), đặc biệt không nhiễm vi khuẩn Vibrio
• Cải tạo ao nuôi đúng quy trình, loại bỏ lớp bùn đáy, xử lý diệt khuẩn và phơi khô trước khi cấp nước mới.
• Theo dõi định kỳ nồng độ Vibrio trong nước và trong tôm, giữ dưới ngưỡng an toàn (ví dụ: tổng số Vibrio trong nước từ 10^3 – 10^4 CFU/mL, trong ruột tôm dưới 10^5 CFU/g).
• Duy trì môi trường ao nuôi ổn định, đặc biệt là oxy hòa tan và độ sạch của nước đáy.
• Áp dụng các vi sinh vật có lợi như Bacillus spp., Nitrosomonas sp., Nitrobacter sp., Pseudomonas sp. để cạnh tranh dinh dưỡng và không gian sinh trưởng với vi khuẩn Vibrio, đồng thời cải thiện chất lượng nước và giảm khí độc trong ao nuôi.
• Quản lý thức ăn hợp lý, tránh dư thừa gây ô nhiễm và tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh phát triển.

Thiết bị ngành nước Song Phụng chuyên cung cấp các sản phẩm men vi sinh chất lượng cao, được nghiên cứu và sản xuất dành riêng cho môi trường nuôi trồng thủy sản và xử lý nước thải. Các dòng sản phẩm như men vi sinh JUMBO chứa hỗn hợp vi khuẩn có lợi (Bacillus, Lactobacillus, Saccharomyces, Aspergillus) kết hợp enzyme mạnh giúp phân hủy nhanh chất hữu cơ, giảm khí độc, ổn định pH và ức chế vi khuẩn gây bệnh như Vibrio parahaemolyticus.

Sản phẩm của Song Phụng không chỉ hiệu quả mà còn an toàn, dễ sử dụng, phù hợp với nhiều mô hình ao nuôi và hệ thống xử lý nước. Đội ngũ kỹ thuật luôn đồng hành tư vấn tận nơi, giúp bà con sử dụng đúng cách, đúng liều, đúng thời điểm, mang lại hiệu quả tối ưu cho cả năng suất và môi trường nuôi.

Vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus thực sự là mối đe dọa lớn trong nuôi tôm thâm canh, đặc biệt với khả năng gây chết sớm hàng loạt qua hội chứng EMS/AHPND. Việc nhận diện sớm dấu hiệu bệnh, xử lý đúng cách và phòng ngừa chủ động bằng chế phẩm sinh học phù hợp sẽ giúp người nuôi hạn chế thiệt hại, bảo vệ vụ nuôi ổn định. Thiết bị ngành nước Song Phụng luôn sẵn sàng đồng hành cùng bà con với các giải pháp sinh học hiệu quả và tư vấn kỹ thuật chuyên sâu để kiểm soát Vibrio một cách bền vững.

>>> Tham khảo dịch vụ:

• Thi công và lắp đặt hệ thống xử lý nước chuyên nghiệp tại Song Phụng
• Hướng Dẫn Lựa Chọn Đèn UV Diệt Khuẩn Nước Và Không Khí Hiệu Quả