Với khả năng hấp thụ các chất ô nhiễm, kim loại nặng và các chất độc hại khác, cây thủy sinh đóng vai trò như những nhà máy lọc nước thu nhỏ, mang đến một môi trường sống trong lành cho các sinh vật thủy sinh và con người. Bài viết dưới đây của Môi trường Song Phụng sẽ tổng hợp cho bạn các loại cây làm sạch nước tốt nhất, cùng tìm hiểu nhé!
Các loại cây làm sạch nước tốt nhất
Việc lựa chọn các loại cây trồng phù hợp để cải thiện chất lượng nguồn nước là một giải pháp thân thiện với môi trường và hiệu quả. Nhiều loại cây có khả năng hấp thụ các chất ô nhiễm trong nước, góp phần làm sạch nguồn nước tự nhiên. Dưới đây là một số loại cây nổi bật có khả năng lọc nước tốt:
Bèo tây
Nếu hỏi loại bèo nào lọc nước tốt nhất thì câu trả lời chính là bèo tây. Với hệ thống rễ phát triển mạnh mẽ, bèo tây có khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng dư thừa, kim loại nặng như chì, thủy ngân và các chất hữu cơ gây ô nhiễm. Đặc biệt, bèo tây còn có khả năng loại bỏ các vi khuẩn gây bệnh, giúp làm sạch nguồn nước một cách hiệu quả.
Bèo cái
Giống như bèo tây, bèo cái cũng là một “chiến binh” trong việc làm sạch nguồn nước. Bèo cái có bộ rễ dày đặc, tạo thành một lớp thảm phủ trên mặt nước. Hệ thống rễ này là nơi trú ngụ của các vi sinh vật có lợi, giúp phân hủy các chất hữu cơ trong nước, làm giảm lượng chất dinh dưỡng dư thừa.
Bèo rễ đỏ
Bèo rễ đỏ là một loại thực vật thủy sinh có khả năng thích nghi tốt với nhiều điều kiện môi trường khác nhau, đặc biệt là các môi trường nước ô nhiễm.
Hệ thống rễ dày đặc của bèo rễ đỏ giúp hấp thụ các chất dinh dưỡng, kim loại nặng và các chất hữu cơ trong nước. Ngoài ra, bèo rễ đỏ còn có khả năng sản sinh ra một lượng lớn oxy, góp phần cải thiện chất lượng nước và tạo môi trường sống tốt cho các sinh vật thủy sinh khác.
Rau muống nước
Rau muống nước là một loại cây thủy sinh xử lý nước thải chứa các chất ô nhiễm như BOD5, TSS, TP, TN. Ngoài giá trị dinh dưỡng cao, rau muống nước còn có khả năng hấp thụ các chất ô nhiễm trong nước như nitrat, photphat và các kim loại nặng. Hệ thống rễ phát triển mạnh của rau muống nước giúp cố định đất, ngăn ngừa xói mòn và cải thiện chất lượng đất xung quanh.
Cây rau mác
Ngoài tác dụng như một bài thuốc giải nhiệt, sát khuẩn, tiêu độc thì cây rau mác còn có khả năng lọc nước rất tốt. Cây rau mác có khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng, kim loại nặng và các chất hữu cơ trong nước, giúp làm sạch nguồn nước.
Ngoài ra, cây rau mác còn có tác dụng làm giảm nồng độ amoniac và nitrit trong nước, tạo môi trường sống tốt cho các sinh vật thủy sinh.
Cỏ đuôi ngựa
Cỏ đuôi ngựa từ lâu đã được biết đến với khả năng làm sạch nước đáng kể. Hệ rễ của cỏ đuôi ngựa ăn sâu vào đất, giúp ổn định đất và ngăn ngừa xói mòn. Đặc biệt, loài cây này có khả năng hấp thụ các kim loại nặng như chì, cadmium và thủy ngân một cách hiệu quả.
Cây cỏ nến
Cây cỏ nến là một trong những loài cây thủy sinh có khả năng chịu mặn tốt và thích nghi với nhiều điều kiện môi trường khác nhau. Hệ rễ của cỏ nến phát triển mạnh, tạo thành một lớp thảm dày đặc giúp ổn định đất và ngăn ngừa xói mòn. Cỏ nến có khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng dư thừa trong nước, đặc biệt là nitrat và photphat, giảm thiểu hiện tượng phú dưỡng.
Cây sậy
Cây sậy là một loài cây thân thảo sống ở vùng đầm lầy và các khu vực đất ngập nước. Hệ rễ của cây sậy phát triển rộng và sâu, giúp ổn định đất và ngăn ngừa xói mòn. Tác dụng chính của cây sậy là làm sạch nước, đặc biệt những nơi thải nhiều chất thải y tế. Ngoài ra, nó còn giúp tăng hàm lượng khí oxi trong bể cá cảnh, bể cát.
Cỏ vetiver
Cỏ vetiver nổi tiếng với hệ rễ cực kỳ phát triển, ăn sâu vào lòng đất, có khả năng ổn định đất, ngăn ngừa xói mòn và đặc biệt là hấp thụ các kim loại nặng, chất hữu cơ và các hóa chất độc hại trong nước. Nhờ khả năng này, cỏ vetiver được ứng dụng rộng rãi trong việc xử lý nước thải, phục hồi đất bị ô nhiễm và bảo vệ nguồn nước ngầm.
Cây lưỡi mác
Cây lưỡi mác không chỉ là một loại cây cảnh trang trí mà còn có khả năng lọc không khí và làm sạch nước rất tốt. Loài cây này có khả năng hấp thụ các chất độc hại như formaldehyde, benzene và xylene, đồng thời giải phóng khí oxygen, góp phần tạo ra không gian sống trong lành.
Cây diên vĩ
Cây diên vĩ là một loài cây thủy sinh có hoa đẹp, thường được trồng làm cảnh. Tuy nhiên, ít ai biết rằng diên vĩ còn có khả năng lọc nước rất tốt. Hệ rễ của cây diên vĩ phát triển mạnh, giúp ổn định đất và hấp thụ các chất dinh dưỡng dư thừa trong nước, ngăn ngừa hiện tượng phú dưỡng.
Cây lan ý thủy sinh
Lan Ý thủy sinh không chỉ là một loài cây cảnh đẹp mà còn có khả năng lọc không khí và làm sạch nước hiệu quả. Loài cây này có khả năng hấp thụ các chất độc hại như amoniac, benzen và formaldehyde, đồng thời giải phóng khí oxygen. Khi trồng Lan Ý thủy sinh, rễ của cây sẽ hấp thụ các chất bẩn và kim loại nặng, làm sạch nước.
Cây thủy trúc
Cây thủy trúc hay còn gọi là rong đuôi chó, là một loài thực vật thủy sinh rất phổ biến. Với hệ rễ dày đặc và khả năng sinh trưởng nhanh, thủy trúc có thể hấp thụ một lượng lớn chất dinh dưỡng dư thừa trong nước, đặc biệt là nitrat và photphat. Bên cạnh đó, thủy trúc còn được sử dụng để trang trí nhà cửa, sân vườn, hồ nước,…
Cây trầu bà
Mặc dù thường được biết đến như một loại cây cảnh trong nhà, trầu bà cũng có khả năng lọc nước rất tốt. Khi trồng trầu bà thủy sinh, rễ của cây sẽ tiếp xúc trực tiếp với nước và hấp thụ các chất ô nhiễm. Một số loại trầu bà còn có khả năng hấp thụ các chất độc hại như formaldehyde và benzene, góp phần làm sạch không khí và nước.
Rong đuôi chó
Rong đuôi chó là một loại rong biển có khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng dư thừa trong nước rất tốt. Loài rong này thường được sử dụng trong các hệ thống xử lý nước thải để loại bỏ các chất ô nhiễm hữu cơ và các chất dinh dưỡng. Rong đuôi chó cũng có khả năng sản sinh ra oxy, góp phần cải thiện chất lượng nước.
Ngổ trâu
Ngổ trâu là một loại rau thơm quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam. Ngoài việc là gia vị, ngổ trâu còn có khả năng lọc nước khá tốt. Hệ rễ của cây ngổ trâu phát triển mạnh, giúp ổn định đất và hấp thụ các chất dinh dưỡng dư thừa trong nước. Đặc biệt, ngổ trâu có khả năng hấp thụ một số kim loại nặng, góp phần làm sạch nguồn nước.
Cải xoong
Cải xoong là loại rau xanh phổ biến, thường được trồng để lấy lá. Khi trồng cải xoong thủy canh, rễ của cây sẽ tiếp xúc trực tiếp với nước và hấp thụ các chất dinh dưỡng. Đồng thời, cải xoong cũng có khả năng hấp thụ một số chất ô nhiễm trong nước, giúp làm sạch môi trường nước.
Phân loại cây thủy sinh làm sạch nước
Dựa trên đặc điểm của cây thủy sinh trong môi trường nước, có thể chia cây thủy sinh thành ba nhóm chính:
- Cây thủy sinh nổi: Đây là nhóm cây có khả năng sống trôi nổi tự do trên mặt nước. Rễ của chúng thường rủ xuống dưới mặt nước, tạo thành một hệ thống rễ nổi. Nhờ khả năng sinh trưởng nhanh và khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả, các loài cây nổi đóng vai trò quan trọng trong việc làm sạch nước, cung cấp nơi trú ẩn cho các sinh vật nhỏ và cân bằng hệ sinh thái.
- Cây thủy sinh chìm: Nhóm cây này hoàn toàn ngập trong nước, chỉ nhô một phần nhỏ lên mặt nước để hấp thụ ánh sáng. Chúng sẽ làm tăng độ đục của nước, hạn chế sự khuếch tán ánh sáng trong nước nên không phù hợp để xử lý nước thải.
- Cây thủy sinh nổi lên mặt nước: Đây là nhóm cây có rễ bám vào đất dưới đáy nước nhưng thân và lá lại vươn lên khỏi mặt nước. Nhóm cây này thường có lá rộng, phiến lá cứng, giúp chúng nổi trên mặt nước một cách dễ dàng. Chúng có vai trò quan trọng trong việc cung cấp bóng mát cho mặt nước, giảm tốc độ bay hơi và ngăn chặn sự phát triển của tảo độc hại.
Cơ chế xử lý nước thải của cây thủy sinh
Cơ chế xử lý nước thải của cây thủy sinh dựa trên hai quá trình chính:
- Cây thủy sinh hấp thụ các chất dinh dưỡng, kim loại nặng và các chất ô nhiễm hòa tan trong nước để phát triển và tạo sinh khối.
- Hệ rễ của cây thủy sinh tạo thành một môi trường sống lý tưởng cho các vi sinh vật. Các vi sinh vật này sẽ phân hủy các chất hữu cơ phức tạp thành các chất đơn giản hơn, dễ dàng bị cây hấp thụ.
Ưu và nhược điểm khi sử dụng cây thủy sinh lọc nước
Việc sử dụng cây thủy sinh để lọc nước là một phương pháp xử lý nước thải đơn giản, hiệu quả và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, như mọi phương pháp khác, phương pháp này cũng có những ưu và nhược điểm riêng.:
Ưu điểm
- Khả năng hấp thụ một lượng lớn các chất dinh dưỡng, kim loại nặng và các chất hữu cơ trong nước thải, giúp cải thiện chất lượng nước.
- Phương pháp này không sử dụng hóa chất độc hại, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
- Chi phí đầu tư và vận hành hệ thống xử lý nước thải bằng cây thủy sinh thường thấp hơn so với các phương pháp khác.
- Hệ thống xử lý nước thải bằng cây thủy sinh dễ vận hành và bảo trì.
- Rễ cây thủy sinh là giá thể tốt cho vi sinh vật và cây có thể sử dụng cho khu vực năng lượng bị hạn chế.
Nhược điểm
- Quá trình xử lý nước thải bằng cây thủy sinh diễn ra tương đối chậm so với các phương pháp khác.
- Hiệu quả xử lý phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại cây thủy sinh, mật độ trồng, điều kiện khí hậu, chất lượng nước thải, …
- Vi sinh vật dễ trôi theo nước và lắng ở đáy khi không có thực vật thủy sinh để bám dính.
- Rễ là nơi sinh sống của vi sinh vật có hại và là tác nhân gây ô nhiễm môi trường.
Với những chia sẻ trên của Môi trường Song Phụng hy vọng đã giúp bạn ứng dụng các loại cây làm sạch nước hiệu quả cũng như có phương án xử lý nước thải phù hợp. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về xử lý nước thải thì liên hệ ngay đến Hotline 0913907274 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng nhất!